Ubuntu 18.04 Kurulumu

İlk yayınlandığı 2004 yılından bu yana, gerek kişisel gerek ise profesyonel kullanım alanlarında kalplerimizde taht kuran işletim sistemi “UBUNTU” 🙂

Yazımızı yayınladığımız tarihte Ubunutu’nun en güncel versiyonu 20.04’idi, fakat bilişim uzmanları tarafından en yaygın olarak kullanılan sunucu versiyonu 16.04 ve 18.04.

Ubuntu ve en yakın rakibi olan CentOS arasındaki farkları : http://www.hostinger.web.tr/rehberler/centos-vs-ubuntu-web-sunucunuz-icin-hangisini-secmelisiniz/ adresinde bulunan makaleden inceleyebilirsiniz.

Bu nedenle yazımızda 18.04 versiyonunun nasıl kurulduğunu anlatacağız. Temel olarak 18.04 ile 16.04 versiyonlarının kurulumu arasında hiç bir fark yok, o nedenle bu klavuz 16.04 için de kullanılabilir.

Kurulum yapabilmemiz için öncelikle, Ubuntu ISO dosyalarına sahip olmamız gerekiyor, ilgili dosyaları : http://releases.ubuntu.com/18.04/ adresinden indirebilirsiniz.

Ubuntunun temel olarak iki versiyonu bulunmakta;

• Desktop
• Server

Temel olarak Server ve Desktop versiyonları arasında bir fark bulunmaz ikisi de işletim sistemi seviyesinde birebir aynı özelliklere sahiptir, iki versiyonu birbirinden ayıran şey ise kurulum paketleridir, kısaca özetlersek :

Desktop : Otomatik olarak masaüstü, X-Server, Libre Office ve daha bir çok uygulama kurulu olarak gelir, kurulum bittiğinde sizi windows benzeri bir masaüstü karşılar.

Server : Masaüstü,X-Server,Libre Office gibi uygulamalar kurulu gelmez bunun yerine Apache2,Bind DNS, pureftp gibi sunucu merkezli yazılımlar kurulu gelir ve kurulum bittiğinde sizi siyah terminal ekranı karşılar.

Desktop sürümünü ilgili paketleri manuel kurarak Server sürümü ile aynı hale getirebiliyoruz ve otomatik olarak kurulan masaüstü sayesinde de yönetimi daha basit hale geldiği için neredeyse tüm sunucu kurulumlarımızda Desktop versiyonunu tercih etmeye çalışıyoruz.

Bu yazımızda Desktop versiyonunun kurulumunu gerçekleştireceğiz.

Ben bu yazı için Oracle vm VirtualBox üzerinde kurulum yapacağım.

Oracle vm VirtualBox indirme adresi : http://www.virtualbox.org/wiki/Downloads

Oracle’da sanal makinemizi oluşturup, indirdiğimiz iso dosyasını mount ederek başlattığımızda bizi ilk olarak bu ekran karşılıyor:

Burada, iki seçeneğimiz mevcut,

• Try Ubuntu : Ubuntu’yu kurulum yapmadan çalıştırabilir ve inceleyebiliriz.
• Install Ubuntu : Ubuntu’yu diskimize kurabiliriz.

Diğer yandan sol tarafta bulunan Dil seçeneklerinden Türkçe’yi seçerek, Ubuntu’yu Türkçe olarak da kullanabilirsiniz ancak özellikle sunucu amaçlı kullanacak iseniz karşılaşabileceğiniz sorunlar için arama yaparken hata mesajları ile daha kolay kaynak bulma amacı ile İngilizce kurmanızı tavsiye ederim.

Burada kurulum yapacağımız için “Install Ubuntu” seçeneğine tıklayarak devam ediyoruz.

Bir sonraki ekranda bizden Klavye düzenini seçmemiz isteniyor, burada Turkish-Turkish seçimini yaparak devam ediyoruz.

Sonraki ekranda :

• Normal Installation
• Download updates while installing ubuntu — Kurulum esnasında otomatik olarak en güncel paketleri indirerek bize zaman kazandıracak.
• Install third party software for graphics and WI-FI hardware and additional media formats — Wireless kartları, ekran kartıları ve diğer medya sürücü kartlarımız (var ise) için gerekli sürücüleri kurulum esnasında otomatik olarak indirecek.

seçeneklerini işaretleyerek “Continue” butonuna tıklıyoruz.

Sonraki ekranda “Erase disk and install Ubuntu” seçeneğini işaretliyor ve “Install Now” ile devam ediyoruz.

Dikkat : Bu seçenek “Diskin tamamını sil ve Ubuntu için kullan” anlamına gelir, eğer diskinizde başka bir işletim sistemi var ise tüm dosyalarınızı silecektir. Aynı diske Windows + Ubuntu aynı anda kurulum işlemini daha sonra başka bir yazımızda anlatacağız.

“Install Now” butonuna bastığımızda Ubuntu bize disk üzerindeki tüm verinin silineceği hakkında bir uyarıda bulunuyor, bu uyarıyı “Continue” tuşuna basarak geçiyoruz.

Sonraki adımda kullanılacak zaman dilimi soruluyor, Istanbul’u işaretliyor ve “Continue” ile devam ediyoruz

Bir sonraki ekranda ise sunucumuzu ağ üzerinde tanımlayacak ve lokal olarak oluşturulacak kullanıcı hesabına ait bilgiler isteniyor. Bu yazımızın bir sonraki yazımız olacak olan ISPCONFIG3 – Mükemmel Web Server yazımızın 1. adımı olduğundan daha önce bahsetmiştik o nedenle bu ekranda istenen bilgileri bu doğrultuda veriyoruz.

Biz;

ağ üzerinde görünecek isim (NETBIOS) olarak : server1.fscteknoloji.com

lokal kullanıcı hesabı : ispconfig

şifre : 123456 (sonraki adımlarda anlatımı kolaylaştırmak amacı ile seçilmiş şifredir, gerçek kurulumlarda asla bu tarz şifreler kullanmayın)

ve son olarak da sunucu açıldığında otomatik olarak masa üstüne girmesi için “Log in automatically – Otomatik olarak giriş yap” seçeneğini işaretliyor ve “Continue” butonu ile kuruluma devam ediyoruz.

Kurulum devam ederken aşağıdaki ekranda Ubuntu yenilik ve özelliklerini anlatan resimler dönecek, bu ekran kapanana kadar bekliyoruz, kurulumun tamamlanması otomatik güncellemelerin boyutu, internet hızınız ve bilgisayarınızın hızına bağlı olarak 15dk ile 1 saat arası sürebilir.

Kurulum tamamlandığında gelen ekranda “Restart now” butonuna tıklıyoruz.

Sonraki ekranda ise Enter tuşuna basmamız gerekiyor.

Enter tuşuna basmamızdan sonra sistem Restart (Yeniden başlatma) yapacak ve masaüstümüzü göreceğiz.

Sistem açıldığında sadece ilk açılışta görünen Hoşgeldiniz ekranı ile karşılaşıyoruz, bu ekranda Ubuntuya ait özellikler ve yenilikler anlatılıyor. “Quit” ile çıkıyoruz.

Kurulumu tamamladıktan sonra yapmamız gereken standart iki işlem mevcut;

• Uzaktan bağlanarak yönetim yapabilmemiz için gerekli olan openssh kurulumu
• Güncelleme

Ubuntu üzerinde bir yazılım kurmak için genellikle iki seçeneğiniz vardır;

• Ubuntu Software arayüzü
• apt komutu ile terminal üzerinden kurulum

Linux sistemlerin en zevkli yanı ve olmaz ise olmazı olarak kabul edilen terminal üzerinden kurulum ve güncelleme işlemlerimizi yapalım.

Sol alt köşede bulunan 9 noktaya tıklıyoruz

Açılan ekranda arma bölümüne terminal yazıyor ve enter tuşuna basıyoruz

Linux işletim sistemlerinde terminal üzerinde yapacağınız bir çok işlem için SUDO – Super User yetkisine sahip olmanız gerekiyor, su kullanıcısı Windows işletim sistemlerinde bulunan Administrator kullanıcısının karşılığıdır.

Öncelikle ileride gerekecek olan net-tools(network uygulamaları) paketini kuralım, bu paket 16.04 sürümüne kadar standart olarak kurulu geliyordu ancak 18.04 sürümü ile birlikte artık kullanıcı ister ise kuruyor.

Öncelikle su kullanıcısına geçiş yapmamız gerekiyor, bunun için terminale

sudo su

yazarak enter tuşuna basıyoruz.

su kullanıcısının şifresini kurulum esnasında 123456 olarak belirlemiştik,şifremizi girerek enter tuşuna basıyoruz. Bu arada linux işletim sistemlerinde terminal üzerinden sudo su komutu gönderdiğinizde şifrenizi yazarken **** işaretleri görmezsiniz, bu sanki yazmıyormuşsunuz olgusu yaratabilir ancak yazıyorsunuz 🙂

Ekran görüntüsünde kırmızı işaretli alan su olmadan önceki kullanıcıyı, sarı alan ise su olduktan sonraki kullanıcıyı gösteriyor.

Siz de aynı şekilde sudo su komutu ve şifrenizi girmenizin ardından root kullanıcısına geçiş yaptıysanız sorun yok demektir.

Net-tools paketini kurmak için :

apt install net-tools -y

komutunu girdikten sonra enter tuşuna basıyor ve kurulumun bitmesini bekliyoruz.

Kurulum tamamlandıktan sonra :

apt install openssh-server -y

komutunu yazarak enter tuşuna basıyoruz.

Artık güncellemelere geçebiliriz, güncellemenin ilk adımı kütüphanelerin (repository) güncellemesidir : apt update komutunu giriyor ve enter tuşuna basıyoruz.

Bu işlem internet hızınıza göre 1 dakika kadar sürebiliyor.

Son olarak da mevcut tüm güncellemeri yüklememiz gerekiyor, yazımızın yayınlandığı 2020 yılının 6. ayı itibari ile 307MB güncelleme indiriyor, ilerleyen zamanlarda bu boyut artabilir.

Güncelleme işlemi için :

apt upgrade -y

yazıyor ve enter tuşuna basıyoruz.

Bu işlem tamamen otomatiktir, güncelleme sırasında tek yapmanız gereken arkanıza yaslanıp kahvenizi yudumlamak 🙂

Güncelleme bittiğinde yine terminal üzerinden :

reboot -h now

komutunu göndererek sistemi restart ediyor ve kurulumu tamamlamış oluyoruz.

Bir sonraki adım ISPCONFIG-3 Mükemmel Web Server.

Görüşmek üzere, sevgiler 🙂